ทำไมต้องคุยกับลูกเรื่องเพศ?

คำตอบ:
เพราะสังคมรอบข้างพูดเรื่องเพศอยู่ตลอดเวลา ทั้งในหนัง-ละคร โฆษณา เอ็มวี ข่าว ฯลฯ แล้วเด็กๆ ก็ใช้อินเทอร์เน็ตได้เอง แต่เด็กแยกแยะไม่ได้ ว่าเรื่องไหนจริง ไม่จริง ควรทำตาม หรือไม่ควรลอกเลียนแบบ

ถ้าพ่อแม่ไม่คุย ลูกก็จะเข้าใจเอาเอง ซึ่งอาจจะเข้าใจผิด หรือไปคุยกับเพื่อนๆ ที่รู้ไม่จริงพอๆ กัน แล้วความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนก็อาจทำให้เด็กมีพฤติกรรมไม่เหมาะสม สร้างให้เกิดปัญหาตามมา

จะคุยกับลูก เริ่มต้นอย่างไร

เริ่มต้นที่การเตรียมพร้อมของตัวคุณเอง

1. เตรียมความคิด
   เรื่องเพศไม่ใช่แค่เพศสัมพันธ์ แต่ยังมีแง่มุมสุขภาพ และทักษะความสัมพันธ์ ถ้าเด็กๆ มีความรู้ พวกเขาจะได้ดูแลตัวเองให้ปลอดภัย รวมทั้งรู้จักเคารพสิทธิคนอื่น
2. เตรียมใจ
   ทำใจให้สบาย ไม่ต้องกังวลถ้าลูกถาม พ่อแม่ไม่ต้องรู้ทุกเรื่องก็ได้ ถ้าไม่รู้ก็บอกไปตามตรง และชวนลูกให้ช่วยกันหาคำตอบ ถือเป็นกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันในครอบครัว
3. เรียนรู้โลกของลูก
   เด็กแต่ละคนรับรู้ เข้าใจ และมีนิสัยใจคอต่างกัน คำตอบเดียวกันใช้ไม่ได้กับทุกคน พ่อแม่ต้องหมั่นสังเกตว่าลูกสนใจอะไร คบเพื่อนแบบไหน ชวนลูกคุย และฟังลูกให้มากที่สุด
4. ไม่ยัดเยียดข้อมูล
   อย่าใส่ข้อมูลให้ลูกมากเกินไป เด็กจะเบื่อ เลือกเวลาและโอกาสที่เหมาะสม สังเกตความสนใจของลูกตลอดเวลาที่คุยกัน
5. พร้อมรับฟัง
   ฟังลูกพูดอย่างตั้งใจ อย่ารีบตัดสินว่าสิ่งที่ลูกคิด หรือรู้มา ผิดหรือถูก ฟังจนจบ ด้วยท่าทีปกติ
6. คำถามปลายเปิด
   ชวนคุยอย่างเป็นธรรมชาติ ปล่อยให้ลูกเล่าประสบการณ์ และแสดงความเห็นเต็มที่ ตั้งคำถามเพื่อชวนคิดในหลายแง่มุม เด็กจะเข้าใจและยอมรับได้ดีกว่าการสั่งสอน
7. อย่าขู่
   พ่อแม่มักคุ้นเคยกับการห้ามปราม หรือยกตัวอย่างที่ไม่ดีๆ ผลคือ ลูกจะรู้ทันทีว่าพ่อแม่ไม่ชอบเรื่องนี้ คราวหน้าเขาจะไม่คุยด้วยอีก และถ้าเจอปัญหา เขาจะไม่มาบอกพ่อแม่อย่างแน่นอน

เริ่มคุยเรื่องเพศกับลูกเมื่อไรดี

คำตอบ:
ยิ่งเร็วยิ่งดี

เด็กยุคนี้ เผชิญความเสี่ยงจากสื่อและสังคมรอบข้าง ที่กระตุ้นความสนใจใคร่รู้เรื่องเพศในช่วงวัยที่ลดลงเรื่อยๆ เป็นไปไม่ได้ที่ผู้ปกครองจะติดตามปกป้องลูกหลานทุกฝีก้าว

ทางออกเดียวคือ สร้างภูมิคุ้มกัน โดยการสื่อสารความเข้าใจและสร้างมุมมองที่เหมาะสมให้กับพวกเขา

เด็กวัยไหน ต้องคุยอย่างไร

เด็กแต่ละวัย ต้องการข้อมูลความเข้าใจที่แตกต่างกัน

สิ่งที่เหมือนกันคือ..

อย่าหลบเลี่ยง เฉไฉ จะทำให้เด็กไปหาข้อมูลจากแหล่งอื่น และอาจเป็นข้อมูลที่ผิด

อย่าโกหก จะทำให้เด็กขาดความเชื่อถือไว้วางใจในตัวคุณ

อย่าเอาแต่ดุว่าสั่งสอน จะทำให้เด็กหยุดการสื่อสาร แอบต่อต้านอยู่ในใจ และอาจท้าทายทำในสิ่งที่ตรงข้ามกับความต้องการของพ่อแม่

• ก่อนเข้าเรียน (3-5 ปี)
  เด็กวัยนี้สนใจเรื่องความแตกต่างของสรีระร่างกาย ผู้ชายกับผู้หญิง แต่เด็กยังแยกแยะบทบาทระหว่างเพศไม่ได้ เด็กจึงไม่ต้องการคำตอบซับซ้อน ไม่ต้องให้เหตุผลมากมาย ตอบข้อเท็จจริงสั้นๆ ง่ายๆ
• ประถมต้น (6-9 ปี)
  เด็กเริ่มมีสังคมของตัวเอง เรียนรู้จากเพื่อน เริ่มแยกแยะบทบาทสมมติได้ เช่น ผู้หญิงคือแม่/ภรรยา ผู้ชายคือพ่อ/สามี เริ่มต้องการความเป็นส่วนตัว เริ่มสนใจเรื่องเพศที่ซับซ้อนขึ้น ฟังคำอธิบายที่ซับซ้อนได้มากขึ้น แต่ควรพูดให้เด็กเห็นรูปธรรม ชัดเจน เห็นผลที่เกิดขึ้น
• ก่อนวัยรุ่น (10-12 ปี)
  เริ่มเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น เด็กอยู่ในช่วงปรับตัว ต้องการความเข้าใจ และอยากได้วิธีรับมือกับความเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายและจิตใจที่เกิดขึ้น ลูกมักไม่คลุกคลีกับพ่อแม่ หรือช่างซักช่างถามเหมือนตอนเป็นเด็ก แต่เริ่มต้องการความเป็นส่วนตัว กลุ่มเพื่อนมีอิทธิพลมากขึ้น เด็กต้องการการยอมรับ พ่อแม่ต้องทำให้ลูกเข้าใจความแตกต่าง เสริมความเชื่อมั่นในการคิดและตัดสินใจ รวมทั้งให้ข้อมูลเรื่องอนามัยการเจริญพันธุ์และเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย ไม่ต้องกลัวว่า ถ้าเด็กมีความรู้แล้วจะไปมีเพศสัมพันธ์ เด็กที่มีเพศสัมพันธ์ส่วนใหญ่ คือเด็กที่ไม่มีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง