เรื่อง: จารุทรรศน์ สิทธิสมบูรณ์ มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพผู้หญิง (สคส.)

ตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์คมชัดลึก ฉบับวันอาทิตย์ที่ 2 กรกฎาคม 2560

ภาพ: www.freepik.com

อีกหนึ่งเรื่องสำคัญสำหรับสุขภาพผู้หญิง นอกจากการดูแลผิวพรรณ รูปร่าง หน้าตา คงหนีไม่พ้นเรื่องของประจำเดือน ที่เมื่อไรเดือนไหนมาช้าไปหรือเร็วไปก็ทำให้ผู้หญิงมีความกังวล

แต่จะรู้ได้อย่างไรว่าประจำเดือนผิดปกติ หรือคู่ที่วางแผนมีลูกจะรู้อย่างไรว่าช่วงไหนไข่ตก จะดีกว่าไหมเมื่อการนับรอบเดือนและจดบันทึกทำให้สามารถรู้สิ่งเหล่านี้ได้

นับรอบเดือนเริ่มยังไง

สำหรับการนับให้เริ่มนับวันแรกที่ประจำเดือนมา จะถือว่าเป็นวันที่หนึ่ง และนับไปเรื่อยๆ จนถึงวันแรกของประจำเดือนถัดไป นับระยะห่างได้กี่วัน ก็แสดงว่าเรามีระยะรอบเดือนตามนั้น โดยระยะห่างของรอบเดือนปกติส่วนใหญ่ จะอยู่ที่ 21-35 วัน แต่หากระยะเวลามากกว่าหรือน้อยกว่านี้ก็เป็นไปได้เลยว่า มีความผิดปกติเกิดขึ้น

• ทำไมต้องจดบันทึกรอบเดือน

เพราะการจดบันทึกรอบเดือน เป็นวิธีการที่ช่วยให้เราสังเกตการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของร่างกายที่เกิดขึ้น ทั้งในช่วงก่อนและหลังการมีประจำเดือน รวมถึงอาการ ในระหว่างมีประจำเดือน

• ทำให้รู้ระยะรอบเดือนจะมาเมื่อไร

การจดบันทึกรอบเดือนเป็นประจำทำให้สามารถคาดการณ์ได้ว่า เดือนหน้า ประจำเดือนจะมาประมาณวันไหน หากมีการวางแผนไปเที่ยวหรือทำกิจกรรม ก็จะลดความกังวลเรื่องประจำเดือนไปได้ เมื่อรู้ว่าประจำเดือนใกล้มาก็จะได้เตรียม ผ้าอนามัยไว้ให้พร้อมไม่ต้องวิ่งหาให้วุ่นวายอีกด้วย

• คาดเดาวันไข่ตกได้

คนที่วางแผนมีลูกหากได้จดบันทึกรอบเดือนสม่ำเสมอจะสามารถคาดเดาวันไข่ตกได้อย่างแม่นยำ ช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้ โดยไข่จะตก 14 วันก่อนที่รอบ เดือนครั้งถัดไปจะมา

เช่น ถ้ารอบเดือนมาสม่ำเสมอที่ 28 วัน ไข่ก็จะตกช่วงวันที่ 14 ถ้ารอบเดือนมา สม่ำเสมอที่ 30 วัน ไข่ก็จะตกช่วงวันที่ 16

• รู้ระยะปลอดภัย

สำหรับคนที่มีรอบเดือนสม่ำเสมอ สามารถรู้วันระยะปลอดภัย หน้า 7 หลัง 7 ได้ แต่ควรมีการจดบันทึกประจำเดือนมาอย่างน้อย 6 เดือน เพราะในแต่ละเดือน รอบเดือนอาจมีการคาดเคลื่อนได้ ส่งผลให้ระยะปลอดภัยคาดเคลื่อนไปได้เช่นกัน

สิ่งที่ต้องตระหนักไว้เสมอคือ วิธีนี้ “ไม่ชัวร์” ในการป้องกันการตั้งท้อง เพราะน้อยมากที่รอบเดือนของคนเราจะแม่นยำสม่ำเสมอ แนะนำว่าถุงยางอนามัย ยังคง เป็นตัวช่วยที่น่าสนใจ เพราะสามารถป้องกันได้ทั้งท้องและโรคติดต่อทางเพศ สัมพันธ์

การนับรอบเดือนและจดบันทึกประจำเดือน ถือเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้ผู้หญิงสำรวจและสังเกตุการทำงานของร่างกายในช่วงก่อนและหลังการมีประจำเดือนได้ดี และหากเกิดความผิดปกติใดขึ้นจะได้เข้ารับการตรวจรับการตรวจรักษาแต่เนิ่นๆ อีกด้วย